Önyargıları parçalamak, atomu parçalamaktan zordur. (Albert
Einstein)
Yazıya bilerek bu klasik ve bilinen
söz ile başlamak istedim. Günümüzde insanlar kendilerince haklı sebepler
üreterek, bir şeylere karşı önyargılı olma konusunda çok hevesliler. Başarılılar da!!! Sanırım bu
asla engellenemeyecek bir şey. İnsanoğlu, kendisinin ilk bakışta ya da ilk
duyuşta beğenmediği şeyleri, kendilerince kafalarında onu aşağılayacak nedenler
üretmek suretiyle dışarıya kötülemeleri yaygın bir olgu. İşte! Yanlış negatif eleştiri de tam bu önyargı sayesinde ortaya
çıkıyor. Haliyle kişide yanlış
nefretin belirtileri kendini gösteriyor…
Misal, Brad Pitt başarılı bulmadığınız bir oyuncu. Toplumu ele alarak konuşuyorum, çünkü bu kişi toplumda genelde sevilen bir insan. Brad Pitt’in sinemaya yeni bir filmi gelmiş. Daha konusunu bile okumadan es geçiyorsunuz film tanıtımını… Sonra bir arkadaşınız “Ya Brad Pitt’in yeni filmi gelmiş gördün mü?” diyor. Sizde o kibirli ve kendinden emin surat ifadenizle “Ay evet gördüm hiç sevmem o herifi, filmden de hayır gelmez!” diyorsunuz. Ardından arkadaşınız bombayı patlatıyor. “Ama senin sevdiğin konulardan biri, 2. Dünya Savaşı ile ilgili. Bayılırsın sen bu tarz şeylere.” Diyor ve siz şöyle 5-6 saniyelik düşünme haline geçiyorsunuz. Aynı kibirli surat ifadesi yüzünüzde, ama kendinden eminlik bir yok olmuş sanki??? İnsanoğlu o kadar nankör, bencil ve kendinden emin ki, “Yok ya Brad Pitt varsa cidden kötüdür o film. O heriften hayır gelmez” diyerek önyargının, negatif eleştirinin ve nefretin cevizini kırmış oluyor.(sansürden dolayı artık cinsel ve küfürlü tamlamaları kullanmak yerine; ceviz kırmak, mercimeği fırına vermek, ortamın klozetine büyük abdestini yapmak gibi tamlamalar kullanacağım sanırım.)
Bu benim verdiğim örnek çok basit bir şekilde başlıktaki 3 yargımın aktarılma durumuydu. Bir de; bir kişinin sevdiği, ama çevresinin saygıdan nasibini almamış bir şekilde, kavgaya girişircesine aşağıladığı şeyler oluyor. Öyle durumlarda nasıl sinirleniyorum, nasıl sinirleniyorum bilemezsiniz… Ya arkadaşım, ben beğenmişim! Sense sadece oradan buradan duyduklarınla, daha konuyu bilmeden benim sevdiğim, saygı duyduğum bir şeyi neden bana kötüleyerek, benim o şeyden nefret etmemi sağlamaya çalışıyorsun? Ben senin görüşlerine katılmak zorunda mıyım? Bi bas git allasen ya sinirlendiriyorsun beni küfür de edemiyorum zaten >_< %&.,,%**£:;&5$!!!!!
Geçenlerde tivitırda, bu aralar medyada, toplumda ve genelde genç bayanlar arasında çok popüler olmuş bir kitap hakkında, 20 küsur yaşlarında, temel olarak aklı futbola ve yemek yemeye çalışan bir erkek, kitabın yazarına o****u demiş. Bir de ben bunu burada en sade şekli ile size aktarıyorum, 140 karakterin hepsini okusanız… Neyse. Evet sakinim. Huh. Evet. Şimdi inanamayacağınız bir şey söylüyorum, kitabı ben de okumadım. Kabaca, kitapta anlatılanlar hakkında fikirlerim var, muhtemelen o “önyargı torbası” olan insan parçasının da benim gibi az buz fikirleri var, gerçi o da olmayabilir. Kitabı eline almamışsın, arkasını okumamışsın, hadi konusuna dayanarak senin tarzın olmadığı kanısında vardık. İyi de neden yazara öyle bir küfür ediyorsun? Aklından zorun mu var? Var belli ki, yani bu yazarın anlattıkları gerçek hayat, her 2 insandan biri böyle bir hayat yaşıyor. O zaman her iki insandan biri o****u abi!
Bazen bu durumu, sadece toplumun %90'ının beğendiği bir olayı, sırf çoğunluk beğeniyor diye negatif eleştiri yapma ihtiyacı olarak görüyorum. Aykırı olma çabası yani. Öyle olunca daha entel daha matah bir insan oluyorsunuz ya! Keşke toplumdan farklı olma çabasına girmeden önce insanların görüşlerine, fikirlerine saygı duyma çabasına girişsen. Baktın, araştırdın ve kendine uygun bulmadın mı? O zaman adam gibi yap negatif eleştirini. “Ben bunu böyle sevmedim, aslında şu şekilde olsa daha hoşuma giderdi. Ya da konusu bu olsa benim ilgimi çekerdi ama çekmiyor. Bu yüzden itici buluyorum” demek çok mu zor?
Yok olmaz! İnadına sert çıkacaksın, kendi fikirlerini beyan etmektense, karşı tarafı klozet gibi kullanıp içine edeceksin! İşte tam bu sahnede önyargıdan kurtulup, yanlış negatif eleştiriyi ve yanlış nefreti bırakmanızı istemek zorundayım! Araştırın, bakın, bir şeyi sırf toplum seviyor diye nefret etmeyin! Ya da bir şeyi sırf toplum seviyor diye de sevmeyin! Yanlış ve kırıcı olmayın. Ben o yazara o küfürün kullanılmasına sinirlenmişsem kim bilir yazarın kendisi görse ne kadar kızar ne kadar üzülür. Sadece biraz daha dikkat, sadece biraz daha saygı. Bilmeden konuşmayın, yeter yani.
